AFAS gegevens beveilig je door een combinatie van technische maatregelen en organisatorische protocollen toe te passen. Dit omvat het correct instellen van gebruikersrechten, het implementeren van een solide backup-strategie, het monitoren van verdachte activiteiten en het voorbereid zijn op potentiële datalekken. Effectieve beveiliging vereist een proactieve aanpak waarbij je zowel preventieve maatregelen neemt als incidentrespons procedures gereed hebt staan.
Wat zijn de grootste beveiligingsrisico’s voor AFAS gegevens?
De grootste beveiligingsrisico’s voor AFAS gegevens zijn cyberaanvallen zoals phishing en ransomware, menselijke fouten bij gegevensinvoer of -toegang, en interne beveiligingslekken door onvoldoende toegangscontrole. Personeelsgegevens zijn bijzonder kwetsbaar omdat ze gevoelige informatie bevatten zoals BSN-nummers, salarissen en medische gegevens.
Cyberaanvallen vormen het grootste externe risico. Criminelen richten zich specifiek op HR-systemen omdat deze waardevolle persoonlijke gegevens bevatten. Phishing-aanvallen waarbij medewerkers worden misleid om inloggegevens prijs te geven, komen regelmatig voor. Ransomware kan je complete AFAS omgeving versleutelen, waardoor salarisverwerking stil komt te liggen.
Menselijke fouten zijn echter vaak de werkelijke oorzaak van datalekken. Denk aan:
- Het per ongeluk versturen van salarisdocumenten naar verkeerde ontvangers
- Het laten openstaan van schermen met gevoelige informatie
- Het gebruik van zwakke wachtwoorden of het delen van inloggegevens
- Het onjuist configureren van gebruikersrechten
Interne beveiligingslekken ontstaan wanneer medewerkers toegang hebben tot meer gegevens dan nodig voor hun functie. Zonder strikte toegangscontrole kunnen werknemers bewust of onbewust gevoelige informatie inzien of wijzigen waar ze geen bevoegdheid voor hebben.
Hoe stel je gebruikersrechten en toegangsbeheer in AFAS correct in?
Gebruikersrechten in AFAS stel je correct in door het principe van minimale toegang toe te passen: geef elke gebruiker alleen toegang tot de functies en gegevens die strikt noodzakelijk zijn voor hun werkzaamheden. Start met het definiëren van duidelijke gebruikersrollen gebaseerd op functieomschrijvingen binnen je organisatie.
Begin met het maken van een overzicht van alle HR-functies in je organisatie. Bepaal voor elke functie welke AFAS modules en gegevens toegankelijk moeten zijn. Een salarisadministrateur heeft bijvoorbeeld andere behoeften dan een HR-adviseur of leidinggevende.
Volg deze stappen voor optimaal toegangsbeheer:
- Creëer standaard gebruikersrollen in AFAS voor verschillende functieniveaus
- Wijs specifieke autorisaties toe per rol, zoals lezen, wijzigen of verwijderen van gegevens
- Test elke rol grondig voordat je deze toewijst aan gebruikers
- Implementeer een goedkeuringsproces voor het aanmaken van nieuwe gebruikers
- Stel automatische uitlogprocedures in na een periode van inactiviteit
Controleer regelmatig of gebruikersrechten nog actueel zijn. Medewerkers die van functie wisselen of het bedrijf verlaten, moeten onmiddellijk aangepaste of ingetrokken toegangsrechten krijgen. Plan maandelijkse reviews van alle actieve gebruikersaccounts om ongebruikte of overbodige toegang te identificeren.
Welke backup-strategie werkt het beste voor AFAS personeelsgegevens?
De beste backup-strategie voor AFAS personeelsgegevens volgt de 3-2-1 regel: maak drie kopieën van je gegevens, bewaar ze op twee verschillende media, en zorg dat één kopie offline of op een externe locatie staat. Voor HR-gegevens betekent dit dagelijkse automatische backups met zowel lokale als cloud-opslag.
Personeelsgegevens vereisen een robuuste backup-aanpak omdat verlies van deze informatie desastreuze gevolgen heeft voor salarisverwerking en compliance. Een onderbreking in je AFAS systeem mag nooit leiden tot gemiste salarisbetaling of verlies van personeelshistorie.
Effectieve backup-componenten omvatten:
- Dagelijkse incrementele backups van alle AFAS databases
- Wekelijkse volledige systeem backups inclusief configuraties
- Maandelijkse offline backups voor lange termijn bewaring
- Real-time replicatie van kritieke transacties naar een secundaire locatie
Test je backup-systeem regelmatig door herstelprocessen uit te voeren. Een backup die niet werkt wanneer je hem nodig hebt, is waardeloos. Plan kwartaal tests waarbij je een volledige AFAS omgeving herstelt vanuit backup om te verifiëren dat alle gegevens intact en toegankelijk zijn.
Overweeg cloud-oplossingen voor extra beveiliging. Moderne cloud-providers bieden geografisch verspreide opslag met automatische redundantie. Dit beschermt tegen lokale rampen zoals brand of overstroming die zowel je primaire systemen als lokale backups kunnen treffen.
Hoe herken je verdachte activiteiten in je AFAS omgeving?
Verdachte activiteiten in AFAS herken je door ongewone patronen in gebruikersgedrag te monitoren, zoals inlogpogingen buiten kantooruren, toegang tot ongebruikelijke gegevenssets, of massale gegevensexports. Stel waarschuwingssystemen in die automatisch meldingen versturen bij afwijkend gedrag.
Monitoring van gebruikersactiviteit is essentieel voor vroege detectie van beveiligingsincidenten. Cybercriminelen en kwaadwillende insiders laten altijd digitale sporen achter, maar alleen als je weet waar je moet kijken.
Let op deze verdachte signalen:
- Inlogpogingen vanaf onbekende IP-adressen of locaties
- Meerdere gefaalde inlogpogingen kort na elkaar
- Toegang tot personeelsdossiers buiten iemands verantwoordelijkheidsgebied
- Ongebruikelijke downloadactiviteit of grote gegevensexports
- Wijzigingen in kritieke systeeminstellingen zonder goedkeuring
- Gebruikersaccounts die actief zijn terwijl de medewerker afwezig zou moeten zijn
Implementeer geautomatiseerde monitoring tools die real-time waarschuwingen versturen. Moderne beveiligingssoftware kan machine learning gebruiken om normale gebruikerspatronen te leren en afwijkingen automatisch te detecteren. Dit vermindert de werkdruk op je IT-team terwijl de beveiliging wordt verbeterd.
Documenteer alle verdachte activiteiten, ook als ze achteraf onschuldig blijken. Deze informatie helpt bij het verfijnen van je detectiesystemen en vormt waardevolle documentatie mocht er daadwerkelijk een beveiligingsincident optreden.
Wat moet je doen bij een vermoedelijk datalek in AFAS?
Bij een vermoedelijk datalek in AFAS moet je onmiddellijk de toegang beperken, het incident documenteren, binnen 72 uur melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens, en getroffen personen informeren. Snelle actie beperkt de schade en voorkomt zwaardere AVG-boetes.
Tijd is cruciaal bij een datalek. Elke minuut vertraging kan leiden tot meer gecompromitteerde gegevens en hogere boetes. Zorg daarom dat je team precies weet welke stappen te nemen wanneer er een incident wordt ontdekt.
Volg deze directe actiestappen:
- Isoleer het getroffen systeem om verdere verspreiding te voorkomen
- Documenteer het tijdstip van ontdekking en alle bekende details
- Informeer onmiddellijk je leidinggevende en eventuele externe IT-ondersteuning
- Bewaar alle logbestanden en forensisch bewijs
- Start de formele incidentrespons procedure
Voor AVG-compliance heb je specifieke meldingsverplichtingen. Meld het datalek binnen 72 uur bij de Autoriteit Persoonsgegevens, ook als je nog niet alle details kent. Bij hoog risico voor betrokkenen moet je ook de getroffen personen direct informeren over het incident en mogelijke gevolgen.
Na de acute fase start je het herstelproces. Analyseer hoe het lek kon ontstaan, implementeer aanvullende beveiligingsmaatregelen, en update je beveiligingsprotocollen. Een grondige evaluatie voorkomt herhaling en toont aan dat je serieus omgaat met gegevensbescherming.
Professionele ondersteuning bij het beveiligen van HR-systemen zoals AFAS kan het verschil maken tussen een kleine beveiligingsincident en een kostbare datalek. Organisaties die investeren in diensten voor optimale inrichting en beheer van HR-software, waaronder AFAS-specialisatie, ervaren minder beveiligingsrisico’s. Een correcte salarisadministratie vereist niet alleen nauwkeurigheid maar ook waterdichte beveiliging van alle personeelsgegevens. Voor advies over het professioneel beveiligen van je AFAS omgeving kun je altijd contact opnemen met specialisten die dagelijks werken met deze systemen.
Bron:

